Wat is Onderhandse Lening en Hoe Werkt Het? | Minilening.nl

28 november 2022

Wilt u geld lenen zonder tussenkomst van een financiële instelling of bank? Bijvoorbeeld door een (klein) bedrag te lenen van ouders, familie of vrienden? Dit noemen we een onderhandse lening, ook wel onderhandse akte of particuliere lening genoemd. In dit artikel leggen we uit wat een onderhandse lening is, hoe het werkt, en wat de voor- en nadelen zijn.

Wat is een onderhandse lening?

Wat is een onderhandse lening? Een onderhandse lening betekent geld lenen bij vrienden of familie. Het wordt ook wel particuliere lening (of onderhandse akte) genoemd, omdat ten eerste de lener de geldschieter persoonlijk kent. En ten tweede wordt het niet aan het publiek aangeboden. De lening is onderhands, van particulier aan particulier, en is er geen financiële organisatie zoals een bank bij betrokken. Dit betekent dat het niet gepaard met papierwerk en biedt het meer flexibiliteit met betrekking tot de afspraken die door de lener en de geldschieter (in het contract) worden vastgelegd.

Zoals vermeld op Trading Economics is het afsluiten van een onderhandse lening in Nederland bij familie of vrienden een behoorlijk actieve trend. In 2021 was dat ongeveer 10,24%. Dit cijfer is afkomstig uit officiële bronnen en samengesteld door de collectie van de Wereldbank.

De reden waarom het zo populair is zien we terug in de voor- en nadelen van deze leenconstructie.

Voordelen van een onderhandse lening

De rente kan iets lager zijn dan bij een bank. Wel zijn er enkele voorwaarden tot renteaftrek vanuit de belastingdienst
Er is géén BKR-registratie voor de lener (let op dat dit ook nadelen heeft, zoals bij een minilening zonder BKR)
Voor de uitlener levert een onderhandse lening qua rente meer op dan de spaarrente, en dus is het in feite een investering
Een onderhandse lening kan snel zijn omdat er geen strikt papierwerk aan te pas komt. Dat wil zeggen dat het papierwerk en de contractvorming soepel kunnen verlopen.
De geldschieter is ofwel een familielid of een vriend - wat het aangaan van de lening veel soepeler en gemakkelijker (zonder nervositeit) kan maken.

Nadelen van een onderhandse lening

Het kan de relatie schaden als de lener de aflossingen niet op tijd kan doen.
Een renteloze particuliere lening kan in de ogen van de wet worden beschouwd als een "schenking". De lener zou belasting moeten betalen over het voordeel als het bedrag niet onder de vrijstelling van schenkingsrecht valt. Dit kan negatieve gevolgen hebben als de overeenkomst wordt verbroken of geschonden en er een advocaat aan te pas moet komen.
Het ontbreken van goed papierwerk betekent dat de kredietnemer of kredietgever er met persoonlijke voordelen vandoor kan gaan. Daarom is het belangrijk om vaste criteria te hebben die een onderhandse lening optimaal laten werken

Hoeveel mag ik lenen met onderhandse lening?

Er is geen maximaal bedrag bij een onderhandse lening, zoals vastgelegd door de belastingdienst. Wel dient de onderhandse lening te worden verstrekt tegen marktconforme rente. Een ouder, vriend of broer moet derhalve “normale” rente berekenen over de particuliere lening. En de lener dient de totale leensom inclusief rente te kunnen terugbetalen binnen 30 jaar.

Gezien de condities kunt u niet onbeperkt geld lenen middels een onderhandse akte. Let er bovendien op dat u zichzelf beschermt tegen financiële problemen. Geld lenen kost geld, en dit moet u kunnen terugbetalen.

Hoe werkt een particuliere lening? Zelf opstellen.

Een onderhandse lening werkt als ieder andere lening. De kredietverstrekker leent in ruil tegen rente haar kapitaal uit. De geldlener verplicht zichzelf tot het terugbetalen van de leensom + rente.

Een particuliere lening kunt u zelf (onderling) opstellen. Aangezien particuliere leningen flexibel zijn met het papierwerk, is het essentieel om criteria met betrekking tot de leenovereenkomst te noteren. Enkele belangrijke aspecten die een onderhandse lening op de meest legale manier mogelijk maken zijn de volgende:

1. Namen en handtekeningen van de kredietnemer en de kredietgever

Hoewel dit vanzelfsprekend lijkt, is de vermelding van de volledige namen en de handtekeningen zeer belangrijk. Het maakt niet uit of de familie klein of groot is - de lener en de geldschieter moeten correct worden genoemd. Dit voorkomt verwarring op langere termijn en maakt het papierwerk ook gemakkelijker om in de toekomst terug te kijken.

2. Het bedrag van de lening

Het bedrag van de lening moet in cijfers en woorden en in de juiste valuta worden geschreven. Als het eenmaal is opgeschreven, mag doorhalen geen optie zijn. Bespreek dus altijd in open woorden voordat u het bedrag schriftelijk vastlegt.

Er is geen maximaal bedrag, maar de lener moet de lening inclusief rente kunnen terugbetalen binnen 30 jaar.

3. Terugbetalingsproces van de lening

De volledige duur van de aflossingen en hoe deze zullen plaatsvinden - maandelijks, tweemaandelijks, wekelijks, enzovoort.
De leveringswijze/methode van de terugbetalingen. Zullen zij bijvoorbeeld per cheque, contant, via bankoverschrijving of op een andere wijze worden verricht? Hierbij kan ook het te gebruiken kanaal - zoals een bepaalde bank - worden vermeld.
Is het mogelijk om vervroegd af te lossen?

4. Rentevoet of enige andere vorm van compensatie

In plaats van rente kan het bijvoorbeeld gaan om het geven van iets waardevols. We zullen in het volgende deel ingaan op de rente bij een onderhandse lening.

5. Sancties voor het niet terugbetalen van de lening

Een ander punt van overweging is de volledige annulering van de lening en hoe de kredietgever zijn geld terugneemt.

6. Voorwaarden die tot annulering van de lening kunnen leiden

Staat de kredietverstrekker late aflossingen toe? Zo ja, dan is het essentieel om te bespreken hoe lang uitstel aanvaardbaar is. Zo niet, dan moeten de voorwaarden van de annulering worden besproken - en hoe de gehele lening zou worden terugbetaald.

7. Is het mogelijk om gedurende de gehele leenperiode andere soorten leningen aan te gaan?

Staat de kredietgever de kredietnemer toe meer leningen af te sluiten terwijl er één loopt? Deze zaak moet worden belicht en besproken voor zowel de situaties waarin de aflossingen al dan niet op tijd worden verricht. Daarbij is het zo dat een particuliere lening geen BKR-registratie kent. Geld lenen bij een bank is dan nog mogelijk, maar men moet zich zeer sterk afvragen of dit financieel verantwoord is.

Hoeveel rente op onderhandse lening?

Een van de belangrijkste dingen waarmee u rekening moet houden bij een particuliere lening is dat deze al dan niet rentevrij is. Hoewel renteloze onderhandse leningen mogelijk zijn bij familie en vrienden, kunnen aflossingen zonder rente betwistbaar zijn en worden beschouwd als een "gift" in plaats van een lening volgens de Nederlandse financiële regels en voorschriften (Belastingdienst). In dit geval is de schenkingsvrijstelling relevant.

Om dit probleem te voorkomen, moeten beide partijen een marktconforme rente overeenkomen die in overeenstemming staat met de positie van de financiële markt (een relatief billijke rente is in Nederland maximaal 10% en niet daarboven). Een redelijke rente mag maximaal 25% hoger of lager zijn dan wat de bank momenteel vraagt.

Stel dat momenteel de heersende rente 5% is. Een onderhandse lening tussen familie of vrienden mag maximaal 25% afwijken. De laagste rente is 3,75%. De hoogste rente is 6,25%.

Let op: deze rente moet ook daadwerkelijk betaalt worden conform de overeenkomst.

Hoewel een bank niet betrokken is bij een particuliere lening, maakt het hebben van een rentepercentage een beter beheer mogelijk. Een eenvoudige manier om de rente te regelen is door te vergelijken wat verschillende kredietverstrekkers in Nederland te bieden hebben.

Verschillen tussen particuliere leningen en persoonlijke leningen

Als het gaat om het afsluiten van een lening, zijn er een paar verschillende opties om uit te kiezen. Twee populaire keuzes zijn onderhandse leningen en persoonlijke leningen. Hoewel deze twee soorten leningen op elkaar lijken, zijn er enkele belangrijke verschillen.

Bij onderhandse leningen is geen enkele organisatie of bank betrokken. Het omvat geen eindeloos papierwerk en staat open voor wederzijdse instemming van de betrokken partijen. Dat wil zeggen dat er flexibel kan worden gecontracteerd en dat het al dan niet rentevrij is, afhankelijk van de punten die de kredietgever en de kredietnemer overeenkomen.

Persoonlijke leningen daarentegen hebben een vaste rentevoet en er is een bank of financiële organisatie bij betrokken. Dit biedt als voordeel dat u geen familie of vrienden hoeft lastig te vallen bij geldnood. Anderzijds is het verschil tussen persoonlijke lening vs. onderhandse akte dat u wél een BKR-registratie krijgt. Een BKR-registratie hoeft niet negatief te zijn, al heeft het wel impact op hoeveel u in de toekomst kunt lenen.

Wilt u de opties vergelijken? Enkele populaire aanbieders van persoonlijke leningen in Nederland zijn de volgende:

Wanneer u overweegt een lening af te sluiten, is het belangrijk om het verschil tussen particuliere en persoonlijke leningen te begrijpen. Beide hebben hun eigen voor- en nadelen, dus het is belangrijk om het juiste type lening te kiezen voor specifieke behoeften.

Onderhandse lening vs. Zakelijke lening

Tot slot is er nog een verschil tussen een onderhandse lening vs. een zakelijke lening. Bij een zakelijke lening sluit u namens uw bedrijf een geldlening af. Dit geeft een aantal fiscale voordelen, zoals aftrekbare rentekosten vóór winstuitkering.

Volgens de Belastingdienst is de rente op een onderhandse lening aftrekbaar indien dit geld wordt gebruik voor het kopen van een eigen huis. Dit geldt ook voor een verbouwing, onderhoudskosten of het afkopen van erfpacht.

Zover wij weten zijn deze voorwaarden niet geldig indien u een particuliere lening wilt inzetten voor een bedrijfspand. Dit zou betekenen dat de rente op een onderhandse lening voor zakelijk gebruik niet aftrekbaar is. In dit geval kunt u daarom beter een bedrijfslening afsluiten.

Disclaimer: let op! Lenen kost geld. Wij van minilening.nl bieden zelf geen krediet aan. Ook geven wij geen (persoonlijk) advies. Aangeboden informatie is puur ter educatie en vermaak. Genoemde informatie kan afwijken van de actualiteit, gezien de volatiliteit in rente. Het is mogelijk dat dit artikel affiliatelinks bevat.